*سارا مهرابی
به گزارش دست دوز نیوز، چرم، یکی از جذاب ترین و پر سود ترین صنایع و تجارت جهان به شمار می رود. چرا که ارزش افزوده بسیاری را عاید فعالان خود می کند. در کهن دیار ایران، از روزگارانی خیلی دور، چرم و استفاده از لوازم چرمی به دلیل زیست بوم ایران و هم چنین قرارگیری در جاده ابریشم و نقش تاثیرگذاری در توسعه صنعت و تجارت کشورهای مختلف منطقه و جهان، همواره مورد استقبال بوده و این قضیه را در مدارک و اسناد تاریخی می توان جستجو کرد.
با این حال، شرایط چرم به عنوان یک غول خفته صنعت ایران، وضعیتی متفاوت با جایگاه مورد انتظار دارد و همچنان با سطحی مورد نظر در امر تولید و صادرات فاصله دارد. ما همچون نفت خام، بزرگ ترین خام فروش چرم سبک در جهان هستیم در حالی که می توانیم ده ها برابر قبل، ارزش افزوده ایجاد کنیم.
اگر علاقمندید تا درباره دنیای چرم ایران و شرکت های فعال و اوضاع و احوال کنونی شان اطلاعاتی بدست بیاورید، در گزارش امروز ما در ۵ سکانس همراه باشید.
سکانس اول؛ داستان چرم
داستان چرم و کاربرد آن در زندگی بشر، به هزاران سال پیش باز می گردد. چرم، جنسی است که در فرآیند دباغی پوست خام جانوران، به ویژه گاو و گوسفند بدست می آید. در دباغی، پوست حیوان را که معمولا فساد پذیر است، به یک ماده طبیعی پایدار، دائمی و انعطاف پذیر برای کاربردهای متفاوت تبدیل می کنند.
تلفیق چرم و چوب، بخشی از فناوری عصر باستان را تشکیل می داده و لوح های چرمی که در آن برای نامه نگاری و کتابت استفاده می شود و نمونه هایش را در موزه امام علی و موزه ملک تهران و خیلی جاهای دیگر مشاهده می کنیم، بخشی از این واقعیت را افشا می کنند. بنابراین، چرم و کاربردهای آن، بخشی از تاریخ ارتباطات و پوشش آدمی را در طول اعصار تشکیل می داده و تا امروز که کالای لوکسی در دنیای مد و لباس است، همواره در کانون توجه قرار داشته است.
از پوست حیوانات مختلفی مانند: گوسفند، گاو، بز، شتر مرغ و حتی مار و کروکودیل، چرم درست می کنند که یکی از گران ترین چرم ها، مربوط به کروکودیل است. چرم گوسفند و چرم گاو، از جمله چرم های با دوام و زیبا بوده و به خاطر آنکه الیاف پیشرفته در آن به کار می برند، در کارهای سخت مانند: دستکش های ایمنی، کاربردهای شیمیایی، پوشش های موتور سواری و امثالهم استفاده می شود.
در کشورهایی که رونق کشاورزی و دامداری بیشتر مشاهده می گردد، صنعت چرم و تولیدات چرمی رونق بسیاری دارد. به خصوص که از اواخر قرن نوزدهم با اوج گیری فعالیت طراحان مد و لباس از پایتخت مد اروپا مانند میلان و پاریس و لندن، استقبال جهانی به لباس ها و پوشش های چرمی که با رنگ ها و طرح های مختلف همراه شد، به شدت افزایش یافت.
در ایران نیز، با توسعه صنعت و تجارت حرفه ای در دویست سال اخیر، شاید رونق بخشی به صنعت چرم بودیم. در برخی از شهرهای ایران مانند تبریز، شیراز و خراسان، به واسطه تعاملات بین المللی و فعالیت های صنعتی، صنعت چرم از اقتصاد خوبی برخوردار بوده است.
سکانس دوم: چرم در ایران
در عصر قاجار که یکی از دوره های ورود فناوری مختلف به کشور است، همدان، پایتخت جهانی سفال ایران (لالجین)، از جمله مراکز مهم و عمده تولید ابزار چرمی بوده و به همین خاطر، چرم همدانی، شهره زیادی داشت. این چرم از پوست گوسفند تهیه می شد و در صورتی که الان هم به دیار همدانی ها سفر کنید، رد پای اش را مشاهده خواهید کرد.
روابط ۵۳۰ ساله ایران با روسیه در زمینه تجارت چرم نیز بسیار پر رونق بود و این وضعیت تا کنون نیز ادامه داشته است. صادرات پوست و چرم از اغلب شهرهای ایران به روسیه و حتی عثمانی و هندوستان، یکی از تجارت های مهم ایرانیان به این سه منطقه جهان در دو سده اخیر بود.
تبریز، شهر اولین های ایران، در عرصه چرم و تولید مصنوعات چرمی نیز یکی از پر افتخارهای ایران زمین به شمار می رود. در سال ۱۳۰۸ هجری شمسی، نخستین کارخانه چرم سازی مدرن ایران در تبریز پایه گذاری شد و پس از آن، فناوری چرم سازی تبریزی ها به همدان، تهران و اصفهان رفت.
در سال ۱۳۱۱ هجری شمسی، نخستین کارخانه ماشین و مدرن چرم سازی در همدان توسط اردشیر یگانگی بنیان گذاری شد. برخی، توسعه صنعت چرم مدرن در کشور را مدیون فعالیت حرفه ای همدانی ها می دانند که با چرم همدانی، در صنعت چرم ایران، پر آوازه بودند. به هر حال، صنعت چرم کشور همان طور که ویدیو زیر می گوید، حمایت می خواهد.
جالب است که بدانید، استقبال ایرانیان از تجارت مصنوعات چرمی به قدری بود که شمار کارخانه های چرم سازی در کشور که در سال ۱۳۱۱ هجری شمسی تنها ۲۲ کارخانه گزارش شده بود، ظرف ۱۰ سال پس از آن به ۶ هزار درصد (۶۰ برابر) افزایش یافت و اکنون که نیمه دوم دهه نود شمسی را می گذرانیم، به هزاران کارخانه مدرن با بازارهای صادراتی گسترش یافته است.
سکانس سوم: وضعیت صنعت چرم در ایران
چرم در ایران، یکی از بازارهای بکر و پر پتانسیل است که فعالان و کارآفرینان می توانند در زمینه های مختلف طراحی، تولید، بازاریابی، فروش و خدمات پس از فروش در آن فعالیت کنند. اکنون، صادرات ۱ کت چرمی، ۵ برابر صادرات ۱ بشکه نفت، ارز آوری برای کشور دارد و ایتالیا، پایتخت مد بازان اروپا و یکی از تولید کنندگان محصولات چرمی لوکس جهان، مقصد صادراتی پوست کشور است.
با وجود پتانسیل گسترده در بیش از ۴۰۰ واحد تولیدی پوست و سالامبور در کشور، این واحدها به خاطر مشکلات اقتصادی، با کم تر از ۱۵ درصد ظرفیت مشغول به کار هستند و خام فروشی، معضلی در دنیای چرم کشور است.
سالانه حدود ۱۵ تا ۱۹ میلیون راس دام گوسفندی در کشور ذبح می شود که از این رقم، حدود ۱۴ میلیون جلد پوست، قابلیت صادرات پیدا می کند و در حال حاضر، فقط ۷۰ میلیون دلار حدودا عایدی کشور می شود که می توان با فرآوری و بهسازی صنعت چرم، ۱۲۰ میلیون فوت مربع چرم بدست آورد که بیش از ۸۰۰ میلیون دلار برای کشور ارزش افزوده ایجاد می کند.
وضعیت بازار چرم داخلی با حضور چرم های خارجی در شرایطی که اقتصاد مقاومتی مد نظر دولت است، شرایط خوبی ندارد و همچنان بازار پر رونق چرم شمال پایتخت، در اختیار ترک ها است. با این حال، سفر روحانی به ایتالیا (پایتخت چرم اروپا) و ویتنام (پایتخت کفش چرم آسیا) زمینه را برای همکاری های دو جانبه در عرصه مورد بحث افزایش داده است.
پایان خبر/