*الهام صمدی
صنعت چرم و صنعت خز با هم متفاوت‌اند. این تفاوت از اهمیت مواد خام مورد استفاده در هر کدام پیداست. مواد خام مورد استفاده در صنعت چرم، محصولات فرعی صنعت گوشت هستند؛ در حالی‌که گوشت ارزش بیش‌تری از پوست دارد. مواد خامی که در صنعت خز به‌کار گرفته می‌شوند، ارزش بیش‌تری از گوشت دارند و به همین خاطر گوشت به عنوان یک محصول جانبی تلقی می‌شود. تاکسیدرمی اجازه استفاده از پوست حیوانات را به انسان می‌دهد، البته مهم‌تر از پوست‌شان، سر و بخشی از پشت آن‌هاست. پوست‌ها و پوست‌های خام در ساخت چسب و ژلاتین هم کاربرد دارند. چند راه وجود دارد که در نتیجهٔ آنها، پوست جانور به یک ماده انعطاف‌پذیر و محکم به نام چرم تبدیل می‌شود.
انواع چرم
- حیوانی از پوست حیوانات به دست میاید. این حیوان میتواند: گوسفند، گاو، بز، شترمرغ، مار و ... باشد.
- چرم گوسفند: چرمی زیبا، با قیمت مناسب میباشد و دوام خوبی دارد.
- چرم گاو: چرمی با دوام و مقاوم است که با وجود تولید الیاف پیشرفته، همچنان در بسیاری موارد همچون دستکش ایمنی در کاربردهای شیمیایی و پوشش
- انسانی شرکتی در انگلیس، مطایق قرارداد با افراد داوطلب، پس از مرگشان با پوست آنها کمربند، کیف و کفش از چرم انسان (پس از انجلم عملیات لازم بر روی پوست) تولید میکند و با قیمت بالا به صورت محدود به فروش میرساند. حرفه ای موتور سواری از بهترین انتخاب ها است .
- گیاهی با استفاده از تانن (از ریشهٔ tanning به معنای دباغی) و سایر عناصری که در پوست تنه و میوه برخی درختان ( مانند مازو ) یافت می‌شوند، تهیه می‌شود. این نوع چرم، انعطاف‌پذیر بوده و رنگ آن قهوه‌ای‌ست که میزان رنگش به ترکیب شیمیایی و رنگ پوست بازمی‌گردد. چرم گیاهی در آب پایدار نیست؛ بی‌رنگ می‌شود و اگر پس از خیس شدن، خشکش کنید، چروک گشته و از انعطاف‌پذیری و نرمی‌اش کاسته خواهد شد. در آب گرم، شدت چروک شدنش بیشتر است و تقریباً شبیه ژلاتین می‌شود. علاوه بر اینکه سفت شده و احتمالاً شکننده هم می‌گردد. چرم جوشانده نمونه‌ای است از چرمی که با قرار گرفتن در آب داغ، شناور شده و سفت می‌شود. این اتفاق در موم جوشانده و مواد شبیه هم رخ می‌دهد. در تاریخ گهگاه پس از عمل سفت کردنش، از آن در زره‌ها و هم‌چنین در اتصال کتاب‌ها هم استفاده می‌شده است. این نوع چرم، تنها نوع چرم است که در حکاکی و قالب‌گیری چرم میتواند مناسب باشد.
- کرومی که در ۱۸۵۸ اختراع شد، با کرومیوم سولفات و دیگر نمک‌های کرومیوم دباغی می‌شود.
- آلدهیدی با استفاده از ترکیبات گلوتارآلدهید یا اکسازولیدین دباغی می‌شود.
- ترکیبی به کمک بسپارهای آروماتیک مثل گونه‌هایی از نوولاک و نرادول ساخته و دباغی می‌شود.
- آلومی که با نمک آلومینیوم در ترکیب با چسبنده‌های گوناگون و منابع پروتئینی مانند فلوئور، زردهٔ تخم مرغ و غیره دباغی می‌شود.
- پوسته خام با ایجاد تراش‌های نازک روی پوست، شناور ساختنش در لیمو، و کشیدنش در موقعی که خشک شده است درست می‌شود.
کاربرد چرم
چرم، کاربردهای مختلفی دارد. اما استفاده از چرم در ساخت کاپشن، کیف و کفش بیشتر است. کاربردهای چرم:
پوشاک مانند شلوار، کراوات، دستکش، کت، کاپشن و کفش
وسایل جانبی مانند کیف، جاکلیدی
ابعاد زیست‌محیطی
چرم اصل را چگونه تشخیص دهیم
تشخیص چرم طبیعی از چرم ساخت دست انسان در برخی موارد بسیار دشوار است. چرم طبیعی بسیار گرا‌نتر از چرم مصنوعی است. برخی از کالاهای چرمی اگر با چرم اصل تولید شده باشند، معمولا دارای شناسنامه بوده که اطلاعات مربوط به کالا در آنها درج شده است. در مورد برخی از محصولات چرمی اگر امکانش وجود داشته باشد، به قسمتهای برش خورده آنها نگاه کنید. اگر در آن بخشها نشانه‌ای از حالت پلاستیکی و نرم مشاهده کردید چرم طبیعی نیست. چرم را لمس کنید. چرم طبیعی بسیار نرم و منعطف است. چرم را بو کنید. چرم طبیعی بوی مشخص و خاص دارد که هرگز نمی‌توان از آن کپی‌برداری کرد. به بافت چرم نگاه کنید اگر گره‌ها، خلل و فرجهای آن طبق الگویی قابل شناسایی باشد، چرم مصنوعی است. چرم طبیعی و مصنوعی را از پشت آنها نیز می‌توان از هم تشخیص داد. چرم مصنوعی دارای پوششی در قسمت پشت است که هنگام برش آسیب می‌بیند و کاملا مشخص است. ویترین راسته چرم‌فروشی‌ها را که سیر کنی، همه چیز به چشمت می‌آید؛ از کت و شلوار چرم اعلا تا کیف پاسپورتی و اداری و البته جاسوئیچی و جاموبایلی اما کدام یک از اینها پدر یا همسرتان را خوشحال‌تر میکند
کیف پول جیبی
شما با هدیه دادن یک کیف پول به عزیزترین مرد زندگی‌تان، عملا روزهای خوشی را - با جیبی پر از پول‌هایی که داخل یک کیف چرمی است- سپری می‌کنید. هزینه عینی شدن این آرزو، حدود 12هزار تومان بیشتر نیست.
مجموعه ملزومات مردانه
سِت «کمربند، کیف جیبی و جاسوئیچی»، انتخاب محبوب خریدهای خانواده عروس برای آقای داماد است. قیمت این جعبه ملزومات مردانه 25 تا 40 هزار تومان است. نمونه 4 تایی اینها، یک خودکار نفیس هم دارد. با هدیه دادن این مجموعه به کسی که دوستش دارید، به دلیل تنوع هدایا بیشتر به یاد شما خواهد بود.
کفش
می‌گویند شخصیت یک مرد را می‌شود از نوع و اهمیتی که برای کفش‌هایش قائل است، فهمید. پس اگر حدود 50 هزار تومان برای هدیه خریدن در نظر گرفته‌اید، کفش تمام‌چرم یکی از بهترین گزینه‌هاست.
کمربند
یک مرد است و یک کمربند که وقتی می‌خواهد برای کاری مهم عزمش را جزم کند، آن را سفت میکند و کمر همت می‌بندد. فکر نمی‌کنید تفاوت اصلی لباس زنانه و مردانه در داشتن کمربند باشد؟ کمربند لباس رسمی را بهتر است به رنگ مشکی و حداکثر پهنای انگشت شست انتخاب کنید. کمربندهای پهن‌تر با رنگ‌های قهوه‌ای، قهوه‌ای سوخته، سفید و کرم، راست کار اسپرت‌پوش‌هاست. ببینید پدر یا همسرتان الان توی چه حال و هوایی سیر میکند.
قیمت انواع معمولی کمربند 10 تا 18 هزار تومان است اما اگر بخواهید کمربندی از چرم سوسمار خریداری کنید که محکمی و برق خیره‌کننده‌اش به چشم بیاید، کادوی شما تا 100هزار تومان قیمت خواهد داشت.
کیف اداری
توی بازار چرم، می‌شود کیف بادوام و باکلاس پیدا کرد؛ قیمتش از 35هزار تومان شروع می‌شود تا حدود 110 هزار تومان . سبکی کیف، داشتن جیب‌های مختلف، قفل مناسب و ترکیب ظاهری خوب، ویژگی‌هایی است که هنگام خرید باید به آنها دقت کرد. کیف‌های «نیم‌چرم» سبک، ارزان و مناسب‌اند. اما اگر هدفتان تهیه بهترین‌هاست، دنبال کیف‌های قرص و محکم با چرم گاو و قفل رمزدار بگردید. اگر مردی که قرار است این هدیه نصیبش شود، خیلی اتوکشیده است، سامسونت چرم، انتخاب بهتری است و بین 95 تا 110 هزار تومان هزینه برمی‌دارد.
انواع کت
کت، یک انتخاب منحصر به فرد برای مردهاست. توی ویترین‌ها هم بیشتر از هر چیزی به چشم می‌خورد. البته می‌توان نمونه‌های مشابه‌اش یعنی ژیله شکاری، کاپشن و پالتوی بلند زمستانی را هم خرید. کت‌های چرم بین 75 تا 120 هزار تومان بسته به رنگ و به‌ویژه جنس گوسفندی و گاوی و پرداختی که روی چرم آنها انجام شده، قیمت دارند.
نمونه‌های نرم‌تر، از چرم گوسفندی است و آنهایی که زمخت‌تر و آهارخورده به نظر می‌رسند، از پوست گاو به دست آمده‌اند. ژیله‌های شکاری را می‌شود با قیمتی بین 30 تا 40 هزار تومان تهیه کرد. قیمت پالتوهای بلند زمستانی از 150 هزار تومان بالاتر می‌رود و البته باید مطمئن باشید کسی که آن را هدیه می‌گیرد، واقعا از آن استفاده مفید میکند. این بالاپوش‌ها بیشتر راست کار مردهای بلندبالاست.
جاسوئیچی
فکر نکنید برای خرید یک هدیه ناقابل چرمی حتما باید کلی پول خرج کنید. انواع جاسوئیچی را می‌شود با قیمتی بین 2 تا 8 هزار تومان تهیه کرد؛ هدیه‌ای که قبل از آنکه پدر ماشینش را روشن کند، آن را لمس میکند.
کلاه و دستکش
اگر می‌خواهید با رندی تمام، با یک هدیه ساده سر مرد عزیز زندگی‌تان را کلاه بگذارید یا دستش را ببندید، کلاه و دستکش چرم، بهترین انتخاب است. قیمت کلاه کپ حدود 16 هزار تومان است و دستکش 10 تا 20 هزار تومان.
پوست‌های تزئینی
اگر پدر شاعرمسلکی دارید یا از آنهایی است که عشق نقاشی و تابلوهای نفیس دارد، خرید یک تابلوی چرم با خوشنویسی یا نقاشی روی آن به اندازه کافی خوشحالش خواهد کرد. بسته به قطع کار و نوع خوشنویسی، قیمت این تابلوها بین 25 تا 100هزار تومان متغیر است. تابلوی نقاشی روی چرم را هم از 10 هزار تومان حساب کنید تا همان 100 هزار چوب؛ حتی می‌توانید از انواع پوست‌های تزئینی با همین حدود قیمت انتخاب کنید.
کیف پاسپورتی
هیچ چیز برای پدری که تمام زندگی‌اش اسناد و مدارکش است و دائم برای کارهای جورواجور باید آنها را با خود حمل کند، بهتر از یک کیف پاسپورتی جمع و جور و محکم نیست. اندازه و فرم‌های مختلفی می‌شود انتخاب کرد، با پولی بین 25 تا 45 هزار تومان.
به چه رنگی؟
چرم، پوست فرآوری شده است. طبیعی است کسی که توانسته پوست چرم کند، رنگش را هم میتواند عوض کند. انواع چرم را می‌توانید به 15 رنگ متفاوت پیدا کنید.
تاریخچه ایرانی چرم؛ لباس باستانی
قدمت استفاده از چرم در ایران به 1500 سال قبل از میلاد مسیح برمی‌گردد و یکی از مهم‌ترین استفاده‌های اصلی‌اش تولید پاپوش و کفش بوده. پوست حیوان‌های اهلی برای لباس هم استفاده می‌شده و آهنگرها برای محافظت در برابر گرما، روپوش چرمی می‌پوشیده‌‌اند.
یکی از مهم‌ترین اشاره‌ها به چرم در افسانه‌های کهن، در شاهنامه و مربوط به قیام کاوه آهنگر علیه ضحاک است؛ «کاوه برای این کار، پیشبند چرمی آهنگری‌اش را مثل پرچم انقلاب بر سر نیزه‌ای می‌زند و مردم دورش جمع می‌شوند».
فراگیری استفاده از چرم در تمام مناطق ایران (طوری که لباس خاص چوپان‌ها بوده)، یک دلیل ساده دارد؛ چرم در خنک نگه داشتن بدن در گرما و گرم نگه داشتن‌اش در سرما، بسیار مفید است.
دباغی پوست، تا همین 50 سال پیش به‌صورت سنتی در مغان و همدان انجام می‌شده اما با راه افتادن اولین کارخانه پیشرفته چرم‌سازی در سال 1372، همدانی‌ها باز پیشتازی‌شان را حفظ کردند. همین الان که این تاریخچه را می‌خوانید، 250 شرکت چرم‌سازی در کشور، سالانه 7 میلیون متر مربع چرم تولید می‌کنند
پایان خبر/